૧૪ વર્ષના Vaibhav Suryavanshi ૧૭૧ રનની ઇનિંગ ICC રેકોર્ડ બુકમાં કેમ ન થઈ શામેલ? જાણો શું છે કારણ

અંડર-૧૯ એશિયા કપ ૨૦૨૫ના પ્રથમ મુકાબલામાં ભારતના ઉભરતા સિતારા, બિહારના માત્ર ૧૪ વર્ષના વૈભવ સૂર્યવંશીએ સંયુક્ત અરબ અમીરાત (UAE) સામે ધમાકેદાર પ્રદર્શન કર્યું હતું. તેણે માત્ર ૯૫ બોલમાં ૧૭૧ રનની વિસ્ફોટક ઇનિંગ રમીને ક્રિકેટ જગતમાં સનસનાટી મચાવી દીધી. આ દમદાર બેટિંગમાં તેણે ૧૪ ગગનચુંબી છગ્ગા ફટકાર્યા, જે યુથ વન-ડેના ઇતિહાસમાં એક ઇનિંગમાં સૌથી વધુ છગ્ગાનો નવો વર્લ્ડ રેકોર્ડ હતો. આટલું જોરદાર પ્રદર્શન હોવા છતાં, તેની આ ઐતિહાસિક સદીની ઇનિંગને આંતરરાષ્ટ્રીય ક્રિકેટ કાઉન્સિલ (ICC)ની સત્તાવાર રેકોર્ડ બુકમાં શામેલ કરવામાં આવી નથી.

આવી શાનદાર અને રેકોર્ડ તોડનારી ઇનિંગ સત્તાવાર આંકડાઓમાં કેમ ગણાઈ નહીં? ચાલો જાણીએ આ પાછળનું મુખ્ય કારણ.

 મેચના સત્તાવાર ‘યુથ વન-ડે ઇન્ટરનેશનલ’ સ્ટેટસનો અભાવ

Vaibhav Suryavanshi ની આ ઇનિંગ સત્તાવાર યુથ વન-ડે ઇન્ટરનેશનલ (Youth ODI) રેકોર્ડમાં શામેલ ન થવાનું કારણ ટૂર્નામેન્ટના મેચ વર્ગીકરણના નિયમોમાં છુપાયેલું છે.

• નિયમ શું કહે છે? અંડર-૧૯ એશિયા કપમાં રમાતી મેચોને સત્તાવાર યુથ વન-ડે ઇન્ટરનેશનલ (U-19 ODI) નો દરજ્જો ત્યારે જ મળે છે, જ્યારે તે મેચ બે સંપૂર્ણ સભ્ય દેશો (Full Member Nations) અથવા ટેસ્ટ રમનારા દેશોની અંડર-૧૯ ટીમો વચ્ચે રમાઈ હોય.

• UAE એસોસિયેટ સભ્ય છે: વૈભવ સૂર્યવંશીએ જે યુએઈ (UAE)ની ટીમ સામે ૧૭૧ રન બનાવ્યા, તે ICCની એસોસિયેટ સભ્ય (Associate Member) ટીમ છે. તે ટેસ્ટ રમનાર દેશ નથી.

• પરિણામ: ભારત (જે સંપૂર્ણ સભ્ય દેશ છે) અને યુએઈ (જે એસોસિયેટ સભ્ય દેશ છે) વચ્ચે રમાયેલી આ મેચને ICC દ્વારા સત્તાવાર યુથ વન-ડે ઇન્ટરનેશનલ મેચ તરીકે માન્યતા આપવામાં આવતી નથી.

આ જ કારણ છે કે, ભલે વૈભવે યુથ વન-ડેમાં સૌથી વધુ ૧૪ છગ્ગાનો વર્લ્ડ રેકોર્ડ બનાવ્યો, પરંતુ મેચના સ્ટેટસના કારણે આ પ્રદર્શન તેના સત્તાવાર યુથ વન-ડે આંકડાઓમાં નહીં ગણાય. આ ઇનિંગ માત્ર ભારતીય U-19 ટીમ માટેની આઉટસ્ટેન્ડિંગ મેચોના રેકોર્ડમાં જ નોંધાશે.

પાકિસ્તાન સામેની મેચ ગણાશે સત્તાવાર

આ નિયમનો બીજો અર્થ એ છે કે આ ટૂર્નામેન્ટમાં ભારતની આગામી મેચ, જે પાકિસ્તાન સામે રમાશે, તે સત્તાવાર યુથ વન-ડે ઇન્ટરનેશનલ (Youth ODI) ગણાશે, કારણ કે ભારત અને પાકિસ્તાન બંને સંપૂર્ણ સભ્ય દેશો છે.

• જો વૈભવ સૂર્યવંશીએ આ જ ઇનિંગ (૧૭૧ રન) પાકિસ્તાન સામે રમી હોત, તો તે ચોક્કસપણે સત્તાવાર યુથ વન-ડે રેકોર્ડ બુકમાં શામેલ થઈ હોત.

• જો આ મેચ સત્તાવાર ગણાઈ હોત, તો તેની આ ઇનિંગ ભારતીય બેટ્સમેન દ્વારા યુથ વન-ડેમાં બીજો સૌથી મોટો વ્યક્તિગત સ્કોર બની હોત, જે અંબાતી રાયડુના ૧૭૭* રનના રેકોર્ડની નજીક પહોંચી હોત, અને ૧૪ છગ્ગાનો વર્લ્ડ રેકોર્ડ પણ સત્તાવાર બની ગયો હોત.

 વૈભવ સૂર્યવંશી: ભારતીય ક્રિકેટનો ઉગતો સિતારો

ભલે આ રેકોર્ડ સત્તાવાર રીતે ICCની બુકમાં શામેલ ન થયો હોય, પરંતુ વૈભવ સૂર્યવંશીએ તેના પ્રદર્શનથી બધાનું ધ્યાન ખેંચ્યું છે.

• રેકોર્ડ્સ: આ ઇનિંગ યુ-૧૯ એશિયા કપમાં કોઈપણ ભારતીય બેટ્સમેનનો સૌથી મોટો સ્કોર છે. (જોકે આ રેકોર્ડ પાકિસ્તાનના સમીર મિન્હાસે ૧૭૭* રન કરીને એક દિવસ પછી જ તોડી નાખ્યો હતો.)

• પ્રભાવ: તેની ૧૮૦ના સ્ટ્રાઇક રેટ વાળી ઇનિંગની મદદથી ભારતે ૪૩૩/૬નો વિશાળ સ્કોર બનાવ્યો, જે યુ-૧૯ એશિયા કપ અને ભારતીય યુ-૧૯ વન-ડે ઇતિહાસનો સૌથી મોટો સ્કોર છે.

• અન્ય સિદ્ધિઓ: આ ૧૪ વર્ષના ખેલાડીએ આ વર્ષે આઇપીએલમાં (સૌથી નાની ઉંમરે સદી ફટકારીને) અને સૈયદ મુશ્તાક અલી ટ્રોફીમાં પણ શાનદાર પ્રદર્શન કર્યું છે.

વૈભવ સૂર્યવંશીની આ ઇનિંગે ભલે સત્તાવાર ICC રેકોર્ડ બુકમાં જગ્યા ન મેળવી હોય, પરંતુ ક્રિકેટ ચાહકોના દિલમાં અને ભારતીય ક્રિકેટના આંતરિક રેકોર્ડ્સમાં તેનું સ્થાન નિશ્ચિત છે. તેનું ધમાકેદાર ફોર્મ ચાલુ રહે, તો આવનારા સમયમાં તે સત્તાવાર આંતરરાષ્ટ્રીય રેકોર્ડ્સ ચોક્કસપણે બનાવશે.

IPL 2026 ઓક્શન: કોણ બનશે કરોડપતિ? કેમરૂન ગ્રીન પર લાગશે ₹20 કરોડથી વધુની બોલી!

IPL 2026 ની મીની-ઓક્શન (Mini-Auction) પહેલાં ક્રિકેટ જગતમાં ભારે ઉત્તેજના છે. જોકે આ મેગા ઓક્શન નથી, પરંતુ કેટલીક ફ્રેન્ચાઈઝીઓએ મોટા નામોને રિલીઝ કર્યા છે અને તેથી જબરી બિડિંગ વૉર જોવા મળી શકે છે. કોલકાતા નાઇટ રાઇડર્સ (KKR) અને ચેન્નાઈ સુપર કિંગ્સ (CSK) પાસે સૌથી મોટું પર્સ (ખર્ચ કરવાની રકમ) છે, જે આ હરાજીને વધુ રસપ્રદ બનાવશે. તાજેતરના ફોર્મ, પાછલા IPL પ્રદર્શન અને ટીમોની જરૂરિયાતને ધ્યાનમાં રાખીને, ક્રિકેટ વિશ્લેષકોએ ટોચના પાંચ ખેલાડીઓની યાદી તૈયાર કરી છે, જેના પર સૌથી મોટી બોલી લાગી શકે છે.

૧. કેમરૂન ગ્રીન (Cameron Green): ₹20 કરોડથી વધુ

ભૂમિકા: ફાસ્ટ બોલિંગ ઓલ-રાઉન્ડર/ટોપ-ઓર્ડર બેટ્સમેન સંભવિત કિંમત: ₹20 કરોડ +

ઓસ્ટ્રેલિયાનો સ્ટાર ઓલ-રાઉન્ડર કેમરૂન ગ્રીન આ ઓક્શનનો સૌથી મોંઘો ખેલાડી બની શકે છે. ફ્રેન્ચાઇઝીઓ તેના દુર્લભ કૌશલ્ય સમૂહ (fast-bowling all-rounder) માટે મોટી રકમ ખર્ચ કરવા તૈયાર છે. ગ્રીને બેટિંગના દમ પર પોતાની જાતને માત્ર બેટ્સમેન તરીકે રજિસ્ટર કરાવી છે, જેથી તે ઓક્શનમાં વહેલો આવે અને ટીમોની પર્સ ભરેલી હોય ત્યારે વધુ બોલી લાગે.

• મહત્વનાં કારણો: તે ટોપ-ઓર્ડરમાં વિસ્ફોટક બેટિંગ કરી શકે છે અને ચાર ઓવરની ફાસ્ટ બોલિંગ પણ આપી શકે છે. તેનું 2023 IPL પ્રદર્શન શાનદાર રહ્યું હતું.

• સંભવિત ખરીદદારો: KKR (આન્દ્રે રસેલના સ્થાને), CSK (મધ્યમ ક્રમની મજબૂતી માટે), અને અન્ય મોટી ટીમો જે મલ્ટિ-સ્કિલ ખેલાડી શોધી રહી છે.

• નિષ્ણાતનો અભિપ્રાય: ક્રિકેટ પંડિત આકાશ ચોપરાએ પણ ગ્રીનને નંબર-1 પર રાખ્યો છે અને અનુમાન લગાવ્યું છે કે તેના માટે ₹25 થી ₹28 કરોડ સુધીની બોલી લાગી શકે છે, જોકે નિયમ પ્રમાણે તેને મહત્તમ ₹18 કરોડ જ મળશે.

૨. રવિ બિશ્નોઈ (Ravi Bishnoi): ₹12 થી ₹15 કરોડ

ભૂમિકા: લેગ-સ્પિનર (ભારતીય) સંભવિત કિંમત: ₹12 કરોડ થી ₹15 કરોડ

ઓક્શનમાં ભારતીય સ્પિનરોની હંમેશા ઊંચી માંગ રહે છે, ખાસ કરીને રિસ્ટ-સ્પિનરની. યુવા રવિ બિશ્નોઈને લખનઉ સુપર જાયન્ટ્સ (LSG) દ્વારા રિલીઝ કરવામાં આવ્યો છે, અને તે હરાજીમાં સૌથી મોંઘો ભારતીય ખેલાડી બની શકે છે.

• મહત્વનાં કારણો: તે વિકેટ-ટેકિંગ વિકલ્પ છે, મિડલ ઓવર્સમાં નિયંત્રણ આપે છે અને તેની ગૂગલી ખૂબ અસરકારક છે. ફ્રેન્ચાઇઝીઓ ભારતીય સ્પિનર્સ માટે વિદેશી સ્લોટ બગાડવા માંગતી નથી.

• સંભવિત ખરીદદારો: રાજસ્થાન રોયલ્સ (RR), સનરાઇઝર્સ હૈદરાબાદ (SRH), અને CSK (ચેપોકના સ્પિન-ફ્રેન્ડલી પીચ માટે). KKR પણ ત્રણ-પાંખિયા સ્પિન આક્રમણ માટે તેને ટાર્ગેટ કરી શકે છે.

૩. મથીશા પથિરાણા (Matheesha Pathirana): ₹9 થી ₹11 કરોડ

ભૂમિકા: ડેથ-ઓવર સ્પેશિયાલિસ્ટ ફાસ્ટ બોલર (ઓવરસીઝ) સંભવિત કિંમત: ₹9 કરોડ થી ₹11 કરોડ

શ્રીલંકાના ‘બેબી મલિંગા’ તરીકે જાણીતા મથીશા પથિરાણાને ચેન્નાઈ સુપર કિંગ્સ (CSK) દ્વારા અચાનક રિલીઝ કરવામાં આવ્યો છે, જેણે બધાને ચોંકાવી દીધા છે. ડેથ ઓવર્સમાં તેના ચોક્કસ યોર્કર તેને અસાધારણ ખેલાડી બનાવે છે.

• મહત્વનાં કારણો: ડેથ ઓવર્સમાં યોર્કર નાખવાની ક્ષમતા અને દબાણ હેઠળ શાંત રહેવાનો સ્વભાવ તેને ખૂબ મૂલ્યવાન બનાવે છે. ઓક્શનમાં સારા ડેથ બોલરની અછત છે.

• સંભવિત ખરીદદારો: દિલ્હી કેપિટલ્સ (DC), લખનઉ સુપર જાયન્ટ્સ (LSG), રોયલ ચેલેન્જર્સ બેંગલુરુ (RCB) અને ખુદ CSK પણ તેને ઓછી કિંમતે પાછો ખરીદવાનો પ્રયાસ કરી શકે છે.

૪. લિયામ લિવિંગસ્ટોન (Liam Livingstone): ₹8 થી ₹10 કરોડ

ભૂમિકા: પાવર-હિટિંગ ઓલ-રાઉન્ડર સંભવિત કિંમત: ₹8 કરોડ થી ₹10 કરોડ

ઇંગ્લેન્ડનો વિસ્ફોટક બેટ્સમેન અને ઉપયોગી સ્પિનર લિયામ લિવિંગસ્ટોન ભલે પાછલી સિઝનમાં (RCB સાથે) થોડો નબળો રહ્યો હોય, પરંતુ તેની પાવર-હિટિંગ ક્ષમતા અને સ્પિન બોલિંગની યુટિલિટી તેને મોંઘો સોદો કરાવશે.

• મહત્વનાં કારણો: તે કોઈપણ સમયે ગેમ બદલી શકે છે, અને તેની ઓફ-સ્પિન તથા લેગ-સ્પિન બંને કરવાની ક્ષમતા ટીમને બેટ અને બોલ બંનેમાં સંતુલન આપે છે.

• સંભવિત ખરીદદારો: મધ્યમ ક્રમમાં પાવર-હિટરની શોધમાં રહેલી ટીમો તેને ટાર્ગેટ કરશે. પંજાબ કિંગ્સ (PBKS) તેને ફરી ખરીદવાનો પ્રયાસ કરી શકે છે, અથવા CSK અને KKR પણ તેને ધ્યાનમાં લેશે.

૫. વેંકટેશ ઐયર (Venkatesh Iyer): ₹7 થી ₹9 કરોડ

ભૂમિકા: ટોપ-ઓર્ડર બેટ્સમેન/મીડિયમ પેસર (ભારતીય) સંભવિત કિંમત: ₹7 કરોડ થી ₹9 કરોડ

ભારતીય ખેલાડી વેંકટેશ ઐયરને KKR દ્વારા મોટી રકમમાં રિલીઝ કરવામાં આવ્યો છે, પરંતુ સ્થાનિક ખેલાડીઓમાં તેનું મૂલ્ય ઘણું વધારે છે. ડાબા હાથનો બેટ્સમેન અને કામચલાઉ ફાસ્ટ બોલર તરીકે તેનું યોગદાન અમૂલ્ય છે.

• મહત્વનાં કારણો: ટોપ-ઓર્ડર માટે ભારતીય બેટ્સમેન અને થોડી મીડિયમ પેસ બોલિંગ, જે ટીમની જરૂરિયાતોને સંતુલિત કરે છે. તેની ભૂતકાળની મોટી ઇનિંગ્સ ફ્રેન્ચાઇઝીઓને આકર્ષિત કરશે.

• સંભવિત ખરીદદારો: KKR તેને ઓછી કિંમતે પાછો ખરીદવાનો પ્રયાસ કરી શકે છે. દિલ્હી કેપિટલ્સ (DC) ઓપનર તરીકે જોઈ શકે છે, અને મિડલ ઓર્ડરમાં મજબૂતી ઈચ્છતી અન્ય ટીમો પણ બોલી લગાવી શકે છે.

આ ઓક્શનમાં KKR પાસે સૌથી વધુ (₹64.3 કરોડ) અને CSK પાસે બીજા નંબરનું સૌથી મોટું પર્સ (₹43.4 કરોડ) છે, જે આ પાંચ ખેલાડીઓની કિંમતોને આકાશને આંબી શકે છે. કેમરૂન ગ્રીને પોતાની જાતને બેટ્સમેન તરીકે રજિસ્ટર કરાવીને સ્માર્ટ મૂવ કર્યો છે, જેથી તે પર્સ પૂરેપૂરું ભરેલું હોય ત્યારે વહેલો ઓક્શનમાં આવી શકે.

ખેલાડીઓનું આ પ્રાઇસ-ટેગ દર્શાવે છે કે IPLમાં ‘ઓલ-રાઉન્ડર’ અને ‘ડેથ-ઓવર સ્પેશિયાલિસ્ટ’નું મૂલ્ય કેટલું છે. 16 ડિસેમ્બરે અબુ ધાબીમાં યોજાનારી આ મીની-ઓક્શનમાં ભારે ડ્રામા જોવા મળશે તે નિશ્ચિત છે.

 અસમ ક્રિકેટ એસોસિએશને 4 ખેલાડીઓને કર્યા સસ્પેન્ડ

ભારતીય ઘરેલુ cricket માં ફરી એકવાર મેચ ફિક્સિંગનો ગંભીર મામલો સામે આવ્યો છે, જેને કારણે ક્રિકેટ જગતમાં ખળભળાટ મચી ગયો છે. આસામ ક્રિકેટ એસોસિએશન (ACA)એ ભ્રષ્ટાચારની શંકા અને ગેરરીતિમાં સંડોવણી બદલ તાત્કાલિક અસરથી તેના ચાર ખેલાડીઓને સસ્પેન્ડ કરવાનો મોટો અને કડક નિર્ણય લીધો છે. આ ઘટનાએ ક્રિકેટની પવિત્રતા પર ફરી એકવાર સવાલ ઉભા કર્યા છે.

 સસ્પેન્ડ કરાયેલા ખેલાડીઓ અને આક્ષેપો

જે ચાર ખેલાડીઓ પર કાર્યવાહી કરવામાં આવી છે તેમના નામ છે: અમિત સિંહા, ઇશાન અહેમદ, અમન ત્રિપાઠી અને અભિષેક ઠાકુર.

આ ખેલાડીઓ પર મુખ્યત્વે સૈયદ મુશ્તાક અલી ટ્રોફી 2025 દરમિયાન આસામ ટીમમાં રમી રહેલા અન્ય ખેલાડીઓને પ્રભાવિત કરવા અને તેમને ઉશ્કેરવાનો આરોપ છે. આસામ ક્રિકેટ એસોસિએશનના સચિવ સનાતન દાસે મીડિયાને આ મામલે સત્તાવાર માહિતી આપી હતી. તેમણે સ્પષ્ટ જણાવ્યું હતું કે આ ચાર ખેલાડીઓ ક્રિકેટમાં ભ્રષ્ટ પ્રવૃત્તિઓમાં સામેલ હતા, જેણે રમતની અખંડિતતાને નકારાત્મક રીતે અસર કરી છે.

 BCCI અને પોલીસની કાર્યવાહી

આ મામલો માત્ર રાજ્ય સ્તર સુધી સીમિત નથી. ભારતીય ક્રિકેટ કંટ્રોલ બોર્ડ (BCCI)ના ભ્રષ્ટાચાર વિરોધી અને સુરક્ષા એકમ (ACSU) એ પણ આ સમગ્ર પ્રકરણની તપાસ શરૂ કરી દીધી છે.

ACA એ પણ આ ગંભીરતાને ધ્યાનમાં રાખીને તાત્કાલિક ફોજદારી કાર્યવાહી શરૂ કરી છે. એસોસિએશને મેચ ફિક્સિંગમાં સંડોવાયેલા આ ચાર ખેલાડીઓ વિરુદ્ધ ગુવાહાટી ક્રાઇમ બ્રાન્ચમાં FIR (પ્રથમ માહિતી અહેવાલ) પણ દાખલ કરી છે. આ કડક પગલું એસોસિએશનની રમતની સ્વચ્છતા જાળવી રાખવાની પ્રતિબદ્ધતા દર્શાવે છે.

કડક ચેતવણી અને સસ્પેન્શનની અસર

આસામ ક્રિકેટ એસોસિએશને એક પ્રેસ રિલીઝ દ્વારા આ ચાર ખેલાડીઓના અનૈતિક કૃત્યની સખત નિંદા કરી હતી, જેનાથી રમતની પ્રતિષ્ઠાને નુકસાન પહોંચ્યું છે.

ACAના સચિવ સનાતન દાસે ભારપૂર્વક જણાવ્યું કે:

“આવા કૃત્યોને સહેજ પણ સહન કરવામાં આવશે નહીં. અમે ખાતરી કરીએ છીએ કે ભ્રષ્ટાચારમાં સંડોવાયેલા કોઈપણ ખેલાડી સામે કડકમાં કડક પગલાં લેવામાં આવશે.”

સસ્પેન્શનના સમયગાળા દરમિયાન, આ ચારેય ખેલાડીઓ રાજ્ય-સ્તરની કોઈપણ ટુર્નામેન્ટ અથવા ક્રિકેટ પ્રવૃત્તિઓમાં ભાગ લઈ શકશે નહીં. આ કાર્યવાહી ક્રિકેટ જગતમાં અન્ય ખેલાડીઓ માટે પણ એક કડક ચેતવણી સમાન છે કે ભ્રષ્ટાચારને કોઈ સ્થાન નથી.

 સૈયદ મુશ્તાક અલી ટ્રોફીમાં આસામનો દેખાવ

નોંધનીય છે કે આ મામલો જે ટુર્નામેન્ટ સાથે જોડાયેલો છે, તે સૈયદ મુશ્તાક અલી ટ્રોફી 2025 માં આસામની ટીમ એલીટ ગ્રુપ A માં હતી. આસામની ટીમ આ ટુર્નામેન્ટમાં ખાસ પ્રદર્શન કરી શકી નહોતી અને સાત મેચમાંથી માત્ર ત્રણ જીત સાથે ગ્રુપમાં આઠ ટીમોમાંથી સાતમા સ્થાને રહી હતી. જોકે, ટીમનો સ્ટાર ખેલાડી રિયાન પરાગ પણ આ ટ્રોફીમાં આસામનું પ્રતિનિધિત્વ કરી રહ્યો હતો.

ક્રિકેટને ભારતમાં એક ધર્મ માનવામાં આવે છે. આવા સમયે ઘરેલુ ક્રિકેટમાં મેચ ફિક્સિંગની ઘટનાઓ સામે આવવાથી ખેલાડીઓ અને ચાહકોના વિશ્વાસને મોટો આઘાત લાગે છે. આસામ ક્રિકેટ એસોસિએશન દ્વારા તાત્કાલિક અને કડક પગલાં લેવામાં આવ્યાં છે, જે રમતની અખંડિતતા જાળવવા માટે જરૂરી છે. હવે BCCI અને પોલીસની તપાસ પર સૌની નજર ટકેલી છે કે આ મામલામાં વધુ કેટલી હકીકતો સામે આવે છે અને અન્ય કોઈ મોટા માથા સંડોવાયેલા છે કે કેમ.